Na het succesvol afgewerkte maji-project, start Misingi met ‘Afya’ (Kiswahili voor gezondheid). Tegen maart 2023 wil Misingi het huidige dispensarium in Endallah renoveren en er een nieuwe materniteit aanbouwen met BEmONC-facilities. Het project volgt de waarden en de visie in public health, primary health care en community participation, zoals beschreven in en gedoceerd aan het Instituut voor Tropische Geneeskunde Antwerpen. Voor de bouwplannen konden we onder andere beroep doen op de vakkennis van Artsen Zonder Grenzen. Voor Afya ondersteunde Misingi reeds het dispensarium. Ten slotte faciliteert Misingi de buitenlandse stages voor de studenten verpleeg- en vroedkunde van de hogeschool Thomas More, met het dispensarium als één van de vaste stageplaatsen.
Projectperiode: juli 2019 – april 2023
Totale kostprijs: 81.179,05 EUR
Begunstigden: de 29.342 inwoners van Endamarariek ward
Te realiseren:
Coördinatie Tanzania: Elibariki A. Dimme & staff of Endallah Dispensary
Coördinatie België: Vincent Van Baelen
Voor medische en verpleegkundige verzorging moeten de 6.500 inwoners van het landelijke Endallah het stellen met één klein dispensarium of health post: Endallah Dispensary. Endamarariek health center ligt, indien motor of jeep beschikbaar, op één uur rijden (12 km). Dit health center is beter uitgerust (bvb mogelijkheid tot sectio’s), maar door buitenlandse privatisering te duur voor de meeste dorpelingen. Het enige ziekenhuis in de wijde omtrek, Karatu Lutheran hospital, ligt op anderhalf uur rijden (35 km). Bij een snelle screening en diagnose is een tijdige doorverwijzing mogelijk. Helaas loopt het in acutere situaties zoals moto- of werkongevallen bij boeren of werkmannen nog te vaak fout. Omwille van het minder goed functioneren van de naburige health posts, komen de meeste patiënten van de hele ward (dorpengroep) naar Endallah.
Het team van Endallah Dispensary bestaat uit 1 arts (Dr. Bacillus Komba), 1 verpleegkundige (Eliaichi Temba), 1 laborante (Martha Fisoo), 1 nachtwaker (Yotham Baynit), 1 poetsvrouw (Marietta) en 1 klusjesman (Zachayo). Omwille van langdurige ziekte van Martha, bemant Dr. Erick momenteel het labo. Dr. Komba en Dr. Erick wonen vlakbij het dispensarium en zijn 24/24 en 7/7 beschikbaar. Elke dinsdag staat het vaccineren van de baby’s op de agenda. Elke donderdag is het ‘pregnant mothers clinic’: zwangere vrouwen worden onderzocht en opgevolgd. Uiteraard wil dit niet zeggen dat zij op andere dagen niet welkom zijn. Tweemaal per maand staat outreaching naar Manusay en Masabeda op de dagplanning. Baby’s en zwangere vrouwen krijgen er dan ter plaatse de nodige vaccinaties.
Het dispensarium heeft een receptie, enkele toiletten, twee patient-wards en enkele kamers voor consultaties, labo-onderzoeken, wondverzorging en bevallingen. Dankzij het Maji-project is er sinds enkele maanden wateraansluiting. Sinds 2017 zijn er ook zonnepanelen. Hiervoor was het voor de nachtelijke bevallingen, je behelpen met een hoofdlampje. Al het medisch afval wordt verbrand in een put. Hiervoor is in het project de bouw van een incinerator, verplicht door de overheid, voorzien. In enkele kamers zijn het dak en de ramen stuk. Er is een gebrek aan basismateriaal; geen gordijnen, geen infuusstaanders, geen hoofdkussens, onvoldoende (gewassen) lakens, onvoldoende matrassen, kapotte bedden en toiletten…
Endallah Dispensary heeft een groot tekort aan verzorgingsmateriaal. De volledige stock bestaat uit enkele windels, wat pleisters, enkele flesjes isobetadine en fysiologisch water. Er zijn geen verbanden, geen steriele compressen. Het merendeel van het aanwezig medisch materiaal is de voorbije jaren door onze sponsors geschonken; pincetten, scharen, een bloeddruk-, glycemie & saturatiemeter. Het materiaal wordt gesteriliseerd met kokend water op een gasvuurtje.
Endallah healthpost beschikt over een uitgebreid labo. Het is mede daarom dat niet alleen inwoners van Endallah, maar ook ver daarbuiten naar hier komen. Mogelijke testen zijn: HIV, syfilis, malaria, Brucella, buiktyfus, heliobacter pylori, hepatitis C, eryhtrocytenbezinkingssnelheid, glycemie, bloedgroepbepaling en microscopisch onderzoek van urine en stoelgang. Het labootje beschikt echter nog niet over noodzakelijke toestellen als een centrifuge en een hemoglobinemachine. Ook is de microscoop stuk. Met dit project kunnen we ook deze voorzien.
Dagelijks ziet het team gemiddeld 10 tot 20 patiënten. Kleinere medische ingrepen zoals wondhechtingen en natuurlijke bevallingen worden uitgevoerd. De meest voorkomende aandoeningen zijn infecties van de luchtwegen, maag, darmen en urinewegen, intestinale wormen, wondontstekingen, diarree, huidziekten en astma. Dankzij zuiverder en meer water door het Maji-project, zijn het aantal maag- en darminfecties gedaald, vertelt Dr. Komba.
De lokale overheid levert anticonceptie, muskietennetten, medicatie tegen malaria & tbc, vaccins en sneltests voor in het labo. Voor al het andere materiaal is het (financieel) op zichzelf aangewezen: administratie-, wondverzorgings-, labo- & poetsmateriaal en alle andere medicatie. Uitgezonderd het betalen van de waterfactuur en enkele lonen, is er noch van de overheid, noch van de kerk financiële steun. Een hogere prijs aan de patiënten vragen, willen en kunnen we niet. Zij zijn erg arm en onze doelstelling is niemand uit te sluiten, zeker niet de meest kwetsbaren. Een moeilijke financiële puzzel dus.
Naast curatieve zorgverlening voorziet Endallah Dispensary ook follow-up van baby’s en kinderen (‘Kind en Gezin’, foto), family-planning en vaccinaties. Het beschikt over vaccinaties tegen difterie, tetanus, pertussis, hepatitis B, influenza, rotavirus & pneumoccocus. Met gas worden deze vaccins koel gehouden (foto). De overheid besliste dat voor patiënten jonger dan 5 en ouder dan 60 jaar een consultatie gratis is. Vaccins en testen voor malaria en HIV zijn gratis voor iedereen.
Kostprijs: 2.000 EUR
Planning: Voltooid (juli 2019 – augustus 2019)
Dr. Simpa, de arts die een tiental jaar in Endallah Dispensary werkte en Dr. Solomon, de arts die er momenteel werkt, stelden samen een medicatielijst samen en kochten de medicatie in Arusha. In het dispensarium werd een kamer vrijgemaakt en rekken werden aangekocht. De inwoners kunnen nu aan een betaalbare prijs en na medisch advies de juiste medicatie aankopen. Deze integratie van de apotheek in het dispensarium is een gezond en betaalbaar alternatief voor de winkeltjes die ongecontroleerde medicijnen verkopen zonder voorafgaande medische consultatie. Bovendien is de apotheek niet langer afhankelijk van de gebrekkige medicatievoorziening door de overheid. Met de verkoop van de medicijnen kan het team de stock voortdurend aanvullen en staat de post financieel sterker.
Kostprijs: 1.733,49 EUR
Planning: Voltooid (september 2019 – oktober 2019)
Alvorens te starten met de bouw van de materniteit, renoveerden we het huidige dispensarium. Het dak en enkele deuren, ramen en toiletten werden hersteld.
Kostprijs: 5.682,40 EUR
Planning: voltooid (november 2019 – december 2019)
De aankoop van 4 bedden met kussens, lakens en dekens, 2 onderzoekstafels, 1 weegschaal voor volwassenen, 1 weegschaal voor baby’s, 10 vuilbakjes, 1 rolstoel, 4 infuusstaanders, 1 onderzoeklamp, 4 bedside-kastjes voor patiënten, 1 autoclaaf, 1 centrifuge, 1 microscoop en 1 hemoglobinemeter.
Het team ervaart positieve gevolgen van al deze vernieuwingen. Het kan een betere totaalzorg verlenen met uitgebreidere labotesten en een groter medicatie-aanbod. Hierdoor komen meer en meer patiënten, ook van naburige dorpen, naar het dispensarium. Het team stelde een financieel plan op en tracht financieel onafhankelijk te blijven. Op veel steun van de (lokale) overheid kan het jammer genoeg niet rekenen. Via sponsoring (J-Tec Material Handling, Luc Boey & Chantal Putteman) wordt in januari een laptop geschonken om de toenemende administratie efficiënt te behandelen.
Kostprijs: 61.814,46 EUR
Planning: voltooid (Januari 2020 – mei 2022)
In januari 2020 start Misingi met het grootste luik van dit project: de bouw en inrichting van een materniteit. Plannen van ArtsenZonderGrenzen en de (lokale) Tanzaniaanse overheid werden vergeleken en besproken. Deze fase vangt aan met de bouw van een incinerator (kleine verbrandingsoven). De huidige ‘waste-pit’ nabij de lagere school, een met hout omheind gat in de grond waar al het medisch afval verbrandt wordt, is te gevaarlijk.
Omwille van de langdurig aanhoudende regenval en de coronapandemie heeft deze fase enkele maanden vertraging opgelopen. Sinds jaren heeft het niet meer zo lang en veel geregend. De brug, de toegang tot het dispensarium, en pijpleidingen zijn stukgespoeld en wegen werden ontoegankelijk. De herstellingen zijn gestart.
Met een kleinere tractor brachten fundi (bouwvakkers) de eerste stenen voor de bouw van de incinerator.
De wegen en waterleidingen zijn inmiddels hersteld. Doordat vrachtwagens zich continu vastreden in de modder betaalden we hogere transportkosten. De grote infrastructuurwerken werden om die reden stilgelegd en enkel de incinerator (kleine verbrandingsoven) werd afgewerkt. De vroegere, gevaarlijke, ‘waste-pit’ nabij de lagere school, een met acaciatakken omheind gat in de grond waar al het medisch afval verbrand werd, is nu voorgoed verleden tijd.
De ruwbouw met de funderingssleuven, gewapende structuren en muren zijn bijna afgerond. Ook de trappen aan de inkom zijn gemetseld. Omwille van de uitval van één van de twee Tanzaniaanse cementfabrieken, betaalden we een hogere cementprijs. Door een groter hoogteverschil dan verwacht, is bovendien een zwaardere fundering gemaakt. In functie van het geven van opleidingen is een bredere centrale gang voorzien. Deze factoren hebben voorlopig tot een hoger kostenplaatje geleid.
Januari, februari en maart zijn Mieke & Vincent ter plaatse en zullen het project ondersteunen.
Omwille van de coronapandemie en politieke Tanzaniaanse moeilijkheden draait het stroef in naburige dispensaria en health centra, waardoor Endallah Dispensary in het ruraal gebied een meer prominente rol inneemt en geografisch voor een grotere populatie zorg voorziet, waaronder ook mobile clinics. Endallah Dispensary is zo de enige health post met een labo en een uitgebreide apotheek. De laatste analyse van de boekhouding (maart 2021) toont aan dat sinds juli 2019 de opbrengst van de apotheek (fase 1 van het project) een financiële slagader is voor de health post.
De overheid besliste om verpleegkundige Felista te muteren, waardoor de werkdruk voor Dr. Solomon, Dr. Komba, Eliaichi, Yotham en Martha alleen maar toenam. Dr. Simpa, de vorige arts en studenten geneeskunde, waaronder Albin, komen regelmatig helpen. Ook Zachayo staat Marietta, de poetsvrouw, bij. Zachayo wiedt onder andere regelmatig het gras rondom de post kort, wat het gevaar voor slangenbeten inperkt.
De meest voorkomende aandoeningen zijn infecties van luchtwegen, urinewegen, maag, darmen en wonden, SOA’s, intestinale wormen, brandwonden en allergische reacties. Covid19 kan er niet getest worden en statistisch onderzoek is weinig voorhanden. Het is dus speculeren over de aanwezigheid ervan en het aantal differentiaaldiagnoses met niet Covid19 luchtweginfecties zijn hoger dan in Westerse landen. Mondmaskers en alcoholgel worden gebruikt, indien deze voorradig zijn.
In maart bezocht een groep Fransen het project. Via crowdfunding steunde Delphine Laisne het project financieel, met medisch materiaal en babyspullen. Merci beaucoup. Het voorbije schooljaar steunden de lagere scholen Sint-Maarten Hombeek (ouderraad), Sint-Lambertus Muizen (vastenvoettocht), Sint-Lambertus Nossegem (vastenvoettocht) en de Parel Mechelen (vastenvoettocht) opnieuw het project, waarvoor wederom heel veel dank. Coronagewijs maakten we een pedagogisch filmpje over het project dat in de klassen werd gebruikt. Ook heel veel dank aan de huisartsenpraktijk de Torekens en apotheek Waverdorp uit Onze-Lieve-Vrouw-Waver voor de medicatie en het medisch materiaal. Ten slotte dankjewel aan alle jarenlange of nieuwe sponsors die ons ook financieel hielpen. De giften blijven fiscaal aftrekbaar.
De coronapandemie, het huidige politieke klimaat, een extreem regenseizoen en instabiele bevoorrading van grondstoffen zorgen voor een vertraging van 6 maanden. De officiële opening is momenteel gepland voor maart 2023.
Dagdagelijks, behalve op zondag, zijn de werkmannen van ’s morgens tot ’s avonds druk bezig. Momenteel werken ze het dak en de bepleistering af. Nadien volgt water en elektriciteit.
De overheid verplaatste Dr. Solomon naar een naburige heath post. Dr. Komba neemt nu de leiding. Momenteel is er een delegatie van Misingi in Endallah (uiteraard vrijwillig en zonder gebruik te maken van sponsorgeld). Vincent bemant voornamelijk het labo. Laborante Martha is door ziekte immers al enkele maanden afwezig. Ook werkt hij samen met het team van het dispensarium aan onder andere stockmanagement, de boekhouding en de verbetering van het labo. Mieke werkt voornamelijk in Endallah Secondary School (zie verder).
Nele, een sympathiserende arts, vervoegt Mieke en Vincent. Zij ondersteunt de RCH-clinic (Reproductive and Child Health). Zo kan verpleegster Eliaichi in haar vakantieweken voor het eerst sinds jaren eens langdurig het dorp verlaten en haar familie in Moshi bezoeken.
Deels door onze steun, maar voornamelijk door het dag en nacht hard werken van Dr. Komba, Eliaichi, Marietta, Martha, Yotham en Zachayo, kan Endallah Health Post zorg dragen voor inwoners van Endallah en de naburige dorpen. Omliggende dispensaria kunnen het hoofd moeilijk boven water houden en functioneren minder goed. In Endallah is in verschillende topics verbetering merkbaar: hygiëne, steriliteit, netheid, efficiëntie, zorgcontinuïteit, transfermogelijkheden … Tijdens dorpsvergaderingen uiten patiënten hun tevredenheid. Het aantal zorgvragers neemt dan ook toe.
De bouw en zo ook fase 4 van het project is afgerond. Samen met het ganse Kerkbestuur en de dorpsraad werd dit feestelijk en ceremonieel met de nodige speeches gevierd. Ook Israel Natse, voormalig parlementslid en afkomstig van Endallah, was aanwezig. Elibariki, de projectcoördinator, leidde de gasten fier rond. “Another beautiful and sustainable project, a result of years of close cooperation and solidarity. A very big and crucial step in caring for our mothers and babies” (…).
Het gebouw heeft zowel een elektriciteits- en wateraansluiting met voldoende douches en toiletten. In de hele ward (groep van dorpen) zal dit de enige maternity ward zijn voor enkele duizenden dorpelingen die op het platteland leven.
Komende maand gaat ook fase 5, de inrichting, van start. Met de staff, Elibariki (projectcoördinator), Dr. Beatrice (supervisor Maternity Ward Karatu Health Center) en Dr. Heriel (doctor in charge Karatu Lutheran Hospital) maakten we een lijst en vroegen offertes bij 3 grote Tanzaniaanse bedrijven: 2 private en 1 overheidsbedrijf. Op basis van prijs, kwaliteit, levertermijn en passend binnen het ‘local health system’, selecteerden we de artikelen. Deze worden volgende week besteld en normaal binnen de twee maanden geleverd. We drukken ook de prijs door enkele spullen lokaal aan te kopen. Tot slot is het financieel en management plan met de lokale overheid opgesteld. Ook voor de allerarmsten willen we zorg kunnen blijven dragen.
Kostprijs: 4.052,38 EUR
Planning: voltooid (juli 2022 – maart 2023)
Deze fase is volledig gefinancierd worden door Afas Foundation
Op zaterdag 11 maart konden we feestelijk het Afya-project afronden en de nieuwe materniteit officieel openen. Talrijke gasten waren aanwezig: inwoners van Endallah & de naburige dorpen, de staff van Endallah health post, de dorpsraad, Kerkelijke en medische besturen en Kwinten, Barbara & Mieke. Assistant Bishop Deogratius Msanya leidde de viering. Iedereen kon genieten van lekker eten en vele speeches.
Endallah Maternity Ward is de enige materniteit in de landelijke regio rondom Karatu. Bevallingen en pre- & postnatale screenings gebeurden tot voor kort nog met weinig tot geen materiaal in een klein kamertje in de health post. In deze nieuwe materniteit kunnen Eliaichi, Dr. Komba & Dr. Eriki nu veel beter zorg dragen voor meer pasgeborenen en hun ouders. De materniteit bestaat uit ruime ingerichte kamers met douche en toilet (pre-nataal, bevalling en postnataal), een goed verluchte binnenruimte/gang en verschillende consultatielokalen. Voor het eerst zijn er ook babybedjes, een zuurstofmachine, een doppler, specula en een saturatiemeter voor pasgeborenen. Er is ook een plaats voorzien waar verpleegkundige Eliaichi en healthcare worker Sabina zwangere koppels en kersverse mama’s en papa’s uitleg kunnen geven. We verwachten dat ook zwangere vrouwen uit de omliggende dorpen voortaan in de materniteit van Endallah zullen komen bevallen.
Kostprijs: 5.596,32 EUR
Planning: Voltooid (april 2023)
Deze fase is volledig gefinancierd worden door Afas Foundation
Regelmatig krijgen we de vraag of het doneren van medicatie en medisch materiaal mogelijk is. Je kan erg helpen met het geven van wondontsmettingsproducten, isobetadinezalf, fysiologisch water, (steriele) compressen, windels, pleisters, paracetamol, cetirizine, ibuprofen, omeprazole, piroxicam, loperamide, AA- & AAA-batterijen, babykleertjes, dekentjes voor pasgeboren kindjes en kledij voor volwassenen. Dit alles mag niet vervallen, beschadigd of vuil zijn. Wij beloven dat alles snel ter plaatse geraakt. Voornamelijk Loperamide & isobetadinezalf zijn meer dan welkom. Deze zijn in Tanzania erg moeilijk te verkrijgen. Alvast bedankt.
